Kadın kalbini vuran 6 neden

Kalp hastalıkları kadınlarda en sık görülen ölüm nedeni. Kadınlarda sigara tüketiminin artması bu durumun en önemli nedeni. Obezite ve diyabet gibi hastalıkların da kalbi hedef alması diğer önemli etken.

İSTANBUL - 2004 yılında yapılan araştırmaya göre Avrupa’da kalp damar hastalıklarından ölüm nedeni erkeklerde yüzde 43 oranında görülürken, bu rakam kadınlarda yüzde 53’e yükseliyor. Ülkemizde kadınların herhangi bir kalp hastalığına yakalanma riski de yüzde 6.9 gibi yüksek bir oranda seyrediyor.

Son 20 yılda tüm dünyada kalp hastalığı riski azalmakla birlikte, premenopozal yani menopoz öncesi kadınlarda kalp hastalığı riski artıyor. Bu artışın en sık görülen sebebi ise genç kadınlarda sigara tüketiminin artması. Kardiyoloji Uzmanı Dr. Nalan Karadağ, günümüzde obezite ve diyabet gibi bazı hastalıkların da kadınların kalp damar sistemini hedef aldıklarına dikkat çekerek, bunları şöyle sıralıyor:

1. Obezite: Ülkemizde kadınların yüzde 30’unun muzdarip olduğu obezite, tip 2 diyabetin yanı sıra dünyada ölümlerin en önemli sebebi olan kalp damar sistemi için de çok önemli bir risk faktörü. Çağımızın ciddi bir sağlık sorunu olan obezite; kalp damar sistemiyle ilgili olarak hipertansiyon, kalp krizi ve diğer damar hastalıklarının gelişmesine neden oluyor.

Yapılan araştırmalara göre; şişman kadınlarda kalp hastalığından ölüm riski zayıf olanlara göre 4 kat fazla.

2. Tip 2 diyabet: Kandaki şeker düzeyinin yüksek olması damar içinde yer alan endotel adlı koruyucu tabakayı bozarak damarın yapısını olumsuz yönde etkiliyor ve kireçlenmesine yol açıyor. Damar duvarındaki kireçlenme sonucunda da ateroskleroz, yani damar sertleşmesi sorunu ortaya çıkıyor.

Bu durum da kalp yetmezliği, hatta ani ölümler ile sonuçlanabiliyor. Diyabet hastası kadınların kalp damar hastalığına yakalanma riskleri 4-5 kat daha fazla oluyor. Bu nedenle kadınların menopoza girdikten sonra yıllık kalp kontrollerini yaptırmaları yaşamsal önem taşıyor.

3. Hipertansiyon: Hipertansiyon, kadınlarda kalp damar hastalığının yanı sıra inme ve kalp yetersizliğinin de en sık görülen nedeni. Doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda bu riski daha da artıyor.

Hipertansiyon sıklığı 55 yaş üstünde kadınlarda çok daha fazla oluyor. Avrupa'da birçok merkezin katılımı ile yapılan INTERHEART çalışmasında hipertansiyonun kalp hastalığına katkısı yüzde 36 olarak hesaplandı. Özetle hipertansiyon engellendiği takdirde kalp hastalığı riski bu oranda azalabiliyor.

4. Yüksek kolesterol: ABD’de yapılan istatistiklere göre kadınların yüzde 48’inin kolesterol seviyeleri yüksek. 20-50 yaş grubundaki kadınların kolesterol seviyeleri erkeklere göre daha iyi olmakla birlikte menopoz sonrasında hızla yükselmeye başlıyor.

Düşük HDL (iyi huylu kolesterol) düzeyi ve yüksek trigliserit oranları kadınlarda çok daha önemli oluyor. Bilinen kalp damar hastası olan kadınlarda kolesterol düşürücü tedavi kalp krizi riskini azaltıyor.

5. Depresyon: Son yıllarda kronik ve ani stresin kalp hastalığı gelişiminde önemli olduğu ortaya kondu. Bu durum kadınlarda daha belirgin oluyor. Depresyon, günlük stres ve ciddi stresler kalp hastalığı riskini erkeklerde 2,6 kat artırırken bu oran kadınlarda 3,5 kat oluyor.

6. Polikistik Over Sendromu: Her 100 kadından 10-15’inde görülen polikistik over sendromu obezite ve şeker hastalığına eğilimle birlikte menopoz sonrası kalp hastalığı riskini arttırıyor. Bunun sebebi ise artmış erkeklik hormonu (testosteron ) yüksekliği ve tansiyon ile şeker yüksekliğinin de sık olması.

GÜNDE 1 ADET SİGARA BİLE RİSKİ ARTIRIYOR
Sigara 50 yaş altı kadınlarda kalp hastalığının en sık görülen sebebi. Günlük içilen toplam sigara sayısı ile kalp krizi riski doğru orantılı oluyor. Günde 1-5 sigara bile riski artırıyor.

Pasif sigara içiciliği de kadınlarda kalp hastalığı riskini yüzde 24 arttırıyor. Sigarayı bıraktıktan sonra aylar içinde kalp hastalığı riski azalıyor, 5-10 yıl içinde risk sıfırlanıyor.

BELİRTİLERİN SİLİK OLMASI TANIYI GECİKTİRİYOR
Kadınlarda kalp hastalıklarının sıklığı genel olarak erkeklere göre daha az görülmekle birlikte başvuru sırasında belirtilerin çok silik olması hem tanıda gecikmelere, hem de tedavi eksikliklerine neden oluyor.

Bunun sonucunda da kalp hastalığı kadınlarda erkeklere göre daha fazla ölüm ve hayat kalitesinde azalmaya yol açıyor.

KALBİ KORUMANIN PÜF NOKTALARI
Sadece sağlıklı yaşayarak kalp hastalığı riskini yüzde 82 oranında düşürmek mümkün. Kardiyoloji Uzmanı Dr. Nalan Karadağ alınabilecek basit önlemleri şöyle sıraladı:
Sağlıklı beslenin: Günlük toplam yağ ve kalori alımını azaltın. Bunun için çoklu doymamış yağlar kullanın. Tam tahıllı besinler, kurubaklagil, meyve ve sebzeden zengin beslenin. Rafine şeker, tuz ve un tüketimini de azaltın.

Hareket edin: Haftanın çoğu günü 30-60 dakika hareket edin. Bunun için yürüyüş yapın, hafif tempoda koşun veya yüzün. Ek olarak hafif ağırlık hareketleri yapmanız da yardımcı olabilir. Gün içinde zamanınız kısıtlıysa egzersizinizi 10-15 dakikalık süreler halinde bölerek de yapabilirsiniz.

İdeal kiloda kalın: Vücut Kitle İndeksinizi < 25 düzeyinde korumaya çalışın. Toplam 3-5 kilo vermek bile kan basıncınızı belirgin ölçüde kontrol altına almanıza yardımcı olacaktır.

Sigaradan uzak durun: Bu zararlı alışkanlığınızdan vazgeçmeniz kısa ve uzun vadede kalp damar hastalıkları riskini belirgin olarak azaltacaktır.

DUÂ

İsra 80
وَقُل رَّبِّ أَدْخِلْنِي مُدْخَلَ صِدْقٍ وَأَخْرِجْنِي مُخْرَجَ صِدْقٍ وَاجْعَل لِّي مِن لَّدُنكَ سُلْطَاناً نَّصِير

Ve kur rabbi edhılnı

müdhale sıdkıv ve ahricnı muhrace sıdkıv vec'al lı mil ledünke sültanen nesıyra

De ki: "Ya Rabbî, gireceğim yere dürüst olarak girmemi, çıkacağım yerden de dürüst olarak çıkmamı nasib et ve Kendi katından beni destekleyecek kuvvetli bir delil ver bana!"

DUÂ

Müminun 109 ve 111
إِنَّهُ كَانَ فَرِيقٌ مِّنْ عِبَادِي يَقُولُونَ رَبَّنَا آمَنَّا فَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا وَأَنتَ خَيْرُ الرَّاحِمِينَ
إِنِّي جَزَيْتُهُمُ الْيَوْمَ بِمَا صَبَرُوا أَنَّهُمْ هُمُ الْفَائِزُونَ

İnnehu kane ferıkum min ıbadı yekulune rabbena amenna fağfir lena varhamna ve ente hayrur rahımın
İnnı cezeytühümül yevme bima saberu ennehüm hümül faizun

Kullarımdan, "Ey Rabbimiz! Biz inandık, bizi bağışla, bize merhamet et, sen merhamet edenlerin en hayırlısısın" diyen bir grup var idi.
Sabretmiş olmaları sebebiyle, bugün ben onları mükafatlandırdım. Şüphesiz onlar başarıya erenlerin ta kendileridir.

ÖĞRENME KABİLİYETİNİ ARTIRAN DUA “LÂFZA-İ CELAL”

Her sabah aç karnına ı bardak suya 198 kere “Ya Allah,Yâ Hayy,Yâ Câmi.Yâ Kâfi celle celalühü” okuyup içen kimsenin öğrenme kabiliyetini Allahü Teala artırır.

Bir kızıl Gonca nin şairin den bir güzel siir ..

Muhabbetle okuyun ..

Aksâ-yı emelsin bana bir cansın içimde
Alma güzelim sevgilerin kalsın içimde
Tatsın bütün ezvâkını dil kansın içimde
Aşkınla cehennemleri koy yansın içimde
*
Ağladım göz yaşlarımdan bekledim dermânımı
Bağrıma bastım firâkı görmedim canânımı
Derdimi âhımla sardım saklayıp hicrânımı
Iztırâbım hemdem oldu dinledim her ânımı
*
Âşık oldum aşkına divâne misâl
Hasretim sevdâya hâlâ mest-i lâl
Dil rebâb olmuş susar mı pür-hayâl
Sevmek ister sevsen gezmez bu hâl
*
Ayırma gözlerini gözümde kalsın bırak
Kucaklasın ruhumu bakışın sıcak sıcak
Nasıl özledim bilsen ne kadar hasretim bak
Susamış bir çöl gibi tükenmez bu iştiyak
*
Döktüğüm gözyaşlarında cûş eden tufânı gör
Bak virân olmuş yıkılmış ruhuma hüsrânı gör
Bir şerir-i hâr cehennem sîne-i suzânımı gör
Çırpınıp al kan içinde can veren kurbânı gör
*
Senden gelecek derdi gönül çekmez olur mu
Aşkımdan, devadan bile dil geçmez olur mu
Sevda ezelin ruhuma bahşettiği bir sır
Bu şevki İlahi bana hiç yetmez olur mu
*
Öyle bir afeti sevdim ki seven canı yakar
Öldüm her bakışında sanki bin bir büyü var
Sözleri aşkı fısıldar sesi ta ruha akar
Ne gönülden çıkar o şuh ne olur kimseye yâr

Melek Hiç

DUÂ

Bakara 250
وَلَمَّا بَرَزُوا لِجَالُوتَ وَجُنُودِهِ قَالُوا رَبَّنَا أَفْرِغْ عَلَيْنَا صَبْرًا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَانْصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ

Ve lemma berazu li calute ve cünudihı kalu rabbena efrığ aleyna sabrav ve sebbit akdamena vensurna alel kavmil kafirın

Talut'un beraberindeki müminler ise Câlut ile ordusuna karşı çıkınca dediler ki: "Ya Rabbenâ, üstümüze (gürül gürül) sabır yağdır, Ayaklarımıza sebat ver ve kâfir topluluğa karşı bizi muzaffer eyle!"

Ils sont Eux

Ağır ceza reisi duruşmaya girerken
safir bir göz yapışıyor kırmızı yakasına
kırmızı yakaları var yargıç cübbelerinin
Fransız ihtilalelinden kalma.
Burslu okuduğu yıllardan kalma ceza reisinin
garip bir tarafı var
kaşlarını çatınca bir çocukluk
dolduruyor yüzünü
ürkünç bir uğursuzluk
gülümsediği sıra.

Garip bir tarafı var valinin
makam arabasına binerken her seferinde
bakır bir dudak karışıyor kırmızı saçlarına
saçlarını parmaklarıyla taradığı zamanlar
bu dudak
öpüyor onu hain bir yumuşaklıkla.
Safir göz görünmüyor yargıca
kendini valiye vermiyor bakır dudak
görmüyor alay komutanı tekmil alırken
gömleğine bir damla civanın sızdığını
bir gözyaşı, bir ukde anlamı kazanarak.

Kimse görmüyor buruşuk pardesüsüyle bir babanın
kırılgan bir yelpaze olduğunu akşam eve girince
karısı
katlanmış kilimlerle uyum içinde
kolunu büküyor, dayıyor elini yanağına
büyük kız kanepede bu ara
bir göl gezintisine çıkmıştır
kelebek ölülerinden bir ırmakta
sürüklenmektedir lisebirdeki oğlan.

Kız için
sırlara karışmaktır
bir gölün ortasında olmak
erkek kardeşi bir türlü
varamaz herhangi bir sırra…
İki yanında neden akar binlerce bu kelebek?
Binlerce kanatlı çekirge neden uçar
beyninin yukarsında?
Evde soba yanıyor
önce çalılar geçiyor çocukların boğazından
sonra ağaç kökleri yırtıyor damarlarını
bütün ailenin.

Dışarda soğuk
safirden, bakırdan, cıvadan bir gece uçuyor
gece uçarken kulaklarına dokunuyor bekçinin
bekçi
mavi zehir şiddetinde düdük çalarak
bir soru soruyor karanlığa
bütün cevaplar sendedir, saklama
diyor karanlık ona
bekçi en saklı yerinden bir banka broşürü
bir piyango bileti çıkarıp gösteriyor
copunu gösteriyor lisebirdeki oğlana
sonra acılı olduğu açıkça anlaşılan
bir kadına bıyık buruyor
buruk bir sabah
başlıyor acılı olduğu
açıkça anlaşılmayan
dünyada.

Ağır ceza reisi
santa luçia söylüyor traş olurken
maiyet memurluğundan beri aksatmadan
yaptığı gibi vali sabah sabah
parlatıyor
zaten pırıl pırıl olan siyah
kunduralarını.
Kışlada alay komutanı
barakaların kar altında öksüz
duruşlarına bakarak
susuyor, söylemiyor bildiği tek şiiri
`güzel olan hiçbir şey hülasa edilemez`
demiş çünkü Valéry.

Çünkü serbest düşünme zamanı geçti artık
şimdi mesai saati
disiplin kurulunun toplantısı var
arşivde sicil belgeleri damgalanacak
tayinler imzaya girecek
teftişe gidecek generaller
rüya, okşayış, Tevrat
gibi kelimeler
gündemin dışında.

Yurttaşlar uygunadım çalışmalarıyla
söktüler kariha yarımküresini yerinden
bir pusula koydular açtıkları boşluğa
titreyen, korkak ibresiyle bu pusula
kuzeyi gösteriyor serbest
düşünme zamanlarında ;
safir bir göz görünce karıştırıyor yönü
tırnaklarını yiyor bakır bir
dudak ona yaklaşınca ;
cıvadan bir gözyaşı
bari olsun istiyor
bütün mesai boyunca.

Buruşuk pardesülü adam dalgın
gittikçe daha dalgın, elinde cetvel
masada hesap makinesi, pusula
yetmiyor dibe dalmasına
bağlıyor kalın bir urganla beline
ağır bir sandık
salıyor kendini
yeşil yosunların
kırmızı balıkların
uçan kabarcıkların
derinliklerine
orada
bir sandık buluyor
yakutlar, altınlar, pırlantalar
adam dibe inmek için beline bağladığı
sandığını keşfediyor dibe ulaştığında.
Öyleyse adamın eyvah ışıdı yüreği
eve dönmesine gerekçe
bulamıyacak bir daha.

Eyvah çattı kaşlarını, ayağa kalktı yargıç
elindeki kalemi
gülümsüyor, kıracak!
Atıldı öne, denize doğru lisebirdeki oğlan
denize, yakuta, entegral hesaplarına.
Kardeşim!
diye haykırdı ablası arkasından
fırladı kanepeden
kopardı kafasını bekçinin
safirden bir baltayla.
Anneleri
mutfakta kalan son bakır sahanı
alüminyum olanıyla değiştirdi.

Mesainin bitimine on kala
istifa etti vali
çamurlu bir yoldan
yayan yürüdü sınıf arkadaşı
olan nalbantın dükkanına.
Alay komutanı oğlu için
otomobil satın aldı
Mercury marka.
Kış geçti, öksürük haplarıyla
geçti cumartesi
hiçbirşey söylemeyen sözlere varmak için
herşeyin sonuna kadar söylenmesi gerekti
incir… yarpuz… karamela…
la havle ve la kuvvete illa billah.

(1981)

İsmet Özel

SELAMÜNALEYKÜM

HAYIRLI SABAHLAR

BAŞKASINA KENDİNİ SEVDİRİP SAYDIRMAK İÇİN

Diğer bazı isimlerde olduğu gibi  YA MUKTEDİR ismi şerifi de insanlar arasında sevgi ve saygınlık kazanmada  ve şirin görünmede faydalı bir isimdir.

Her gün (744) defa  “YA MUKTEDİR” diye zikreden kimse başkalarına kendini sevdirip saydırır. Bu ismi zikreden kimsenin sözü ve sohbeti herkes tarafından dinlenir ve kendisine saygıda kusur edilmez.

Karanlık bir çöl otoyolunda, serin rüzgar saçlarımda
Colitaların sıcak kokusu, yükseliyor havaya
İleride bir mesafede, parlak bir ışık gördüm
Başım ağırlaştı ve görüşüm bulanıklaştı
Gece için durmalıydım

Orada, kapının önünde durdu
Görev zilini duydum
Ve kendi kendime düşündüm ki
`Bu cennet de olabilir , cehennem de`
Sonra bir mum yaktı ve bana yolu gösterdi
Koridor boyu sesler vardı
Sanırım şöyle dediklerini duydum
Otel California'a hoşgeldiniz

Ne kadar hoş bir yer
Ne kadar hoş bir yer
Ne kadar hoş bir yüz

Otel California'da bir sürü oda var
Yılın herhangi bir zamanı burada bulabilirisiniz
Aklı "Tiffany-dalgın", "Mercedes kavisleri"
Bir sürü alımlı erkekler tanıyordu, arkadaş dediği
Sahnede nasıl dansettikleri, tatlı yaz teri
Bazıları hatırlamak için danseder,bazıları unutmak için
Böylece kaptanı çağırdım

"Lütfen bana şarabımı getirin"
Dedi ki; "Bu ruhu 1969'dan hiç ağırlamadık"
Ve o sesler çok uzaklardan sesleniyor hala
Uyandırıyor seni gecenin ortasında
Sadece onların şunu demelerini duymaya
Otel California'a hoşgeldiniz

Ne kadar hoş bir yer
Ne kadar hoş bir yer
Ne kadar hoş bir yüz
Otel California`da hayatlarını yaşarlar
Ne kadar güzel bir sürpriz, dostlarınızı da getirin

Aynalar tavanda
Buzda pembe şampanya
Ve o dedi ki; "Burada hepimiz sadece mahkumlarız, kendi düzeneğimizin"
Ve ana salonda
Ziyafet için toplandılar
Çelik bıçaklarıyla onu doğradılar
Fakat canavarı öldüremediler
Hatırladığım son şey
Kapıya koştuğumdu
Geçidi tekrar bulmalıydım
Daha önce bulunduğum yere açılan

"Rahatla" dedi bekçi
Kabul etmek için programlandık
İstediğin zaman çıkış yapabilirsin
Ama asla ayrılamazsın

Caize

Şair Ebu Dellame ile Halife Mehdi arasında şöyle bir vakıa geçmiştir: Ebu Dellame, Abbasi hükümdarlarına bir kaside takdim eder. Halife kasideyi pek beğenir:
- Sana bu kasiden için ne caize vereyim?
- Efendimiz bendeniz bir av köpeği isterim.
- Bu kadar güzel bir kasidenin caizesi bir av köpeği olur mu?
- Efendim kulunuz böyle istiyor.
Halife Mehdi işe şaşar, ama şairi de kırmak istemez:
- Peki, istediğin gibi sana bir av köpeği versinler.
- Fakat Efendim bendeniz ava ne ile gideceğim?
- Hakkın var bir de at versinler.
- Ata nasıl bineceğim?
- Doğru, güzel bir eğer takımı da versinler.
- Efendimiz ata kim bakacak?
- Haklısın, bir de köle versinler.
- Ama Efendim ben atı nerede barındıracağım?
- Bir de ahır versinler.
- Köleyi nerede yatırayım?
- Bir ev versinler.
- Bu kadar halkı ne ile doyuracağım?
- Bin altın da haçlık versinler.
- Efendim...
Halife Mehdi şairin sözünü kesmiş:
Eğer masrafı idare etmeye bir kethüda, hesapları tutmaya bir katip istersen köpeği geri alırım ha!..